Pisownia wielkich i małych liter w języku polskim może być czasami trudna i wprowadzać pewne zamieszanie. Wielu Polaków zastanawia się, kiedy powinno się pisać nazwy polskich wyrazów z dużej litery, a kiedy z małej. W niniejszym artykule omówimy zasady pisowni oraz przedstawimy, która forma jest poprawna.
Zasady pisowni wielkich liter
Polskie przepisy gramatyczne określają, że nazwy własne piszemy zawsze z dużej litery. Oznacza to, że nazwy osób, miejsc, instytucji, wydarzeń historycznych oraz dni tygodnia i miesięcy piszemy z wielkiej litery na początku.
Przykłady:
- Warszawa
- Jan Kowalski
- Polska Akademia Nauk
- Bitwa pod Grunwaldem
- Poniedziałek
- Styczeń
Zasady pisowni małych liter
Pozostałe wyrazy w języku polskim piszemy z małej litery, chyba że spełniają jedno z następujących kryteriów:
1. Rozpoczęcie zdania
Każde zdanie rozpoczynamy od dużej litery, niezależnie od tego, jakie słowo występuje na początku. Dotyczy to również wyrazów, które zwykle pisane są małą literą.
Przykłady:
„Widziałem wczoraj w parku wielkiego psa.”
„Pisałam list do kolegi.”
2. Tytuły i nagłówki
W przypadku tytułów, nagłówków artykułów, książek itp. stosuje się tzw. wielką literę tytułową. Oznacza to, że każde ważne słowo w tytule piszemy z dużej litery.
Przykłady:
„Jak zostać mistrzem gry w szachy”
„Niezwykłe podróże po świecie”
3. Skróty i składniki chemiczne
Skróty piszemy zwykle z dużych liter. Dotyczy to zarówno skrótów nazw własnych (np. PKO, NATO), jak i skrótów powszechnie używanych (np. itd., np.). Ponadto, składniki chemiczne również piszemy wielką literą.
Przykłady:
„Wyszliśmy z domu i poszliśmy do PKO.”
„Zwiedziliśmy Muzeum Narodowe i Muzeum Historii Naturalnej.”
„Woda składa się z atomów tlenu (O) i wodoru (H).”
Która forma jest poprawna?
W przypadku wielu wyrazów w języku polskim istnieje możliwość pisania ich zarówno z dużej, jak i z małej litery. Należy jednak zwrócić uwagę na kontekst i zastosować odpowiednią zasadę pisowni.
Przykłady takich wyrazów to np.:
- polska/Polska
- rodzina/Rodzina
- szkoła/Szkoła
- historia/Historia
W przypadku tych wyrazów, zasada pisowni zależy od kontekstu. Jeżeli mamy na myśli ogół (dużą kategorię), używamy małej litery. Jeżeli zaś odnosimy się do konkretnej jednostki, używamy dużej litery.
Często zadawane pytania
Czy istnieją wyjątki od tych zasad pisowni?
Tak, w języku polskim zawsze można znaleźć wyjątki od konkretnych zasad pisowni. Jednak opisane powyżej zasady są najczęściej stosowane i obowiązujące w większości sytuacji.
Czy nazwy marek i firm piszemy z dużej czy małej litery?
Nazwy marek i firm piszemy zwykle z dużej litery na początku, zgodnie z zasadą pisowni nazw własnych. Istnieją jednak pewne marki, które przyjęły pisownię z małej litery (np. mBank). W takim przypadku stosujemy pisownię zgodną z oficjalną formą danej marki.
Jak poprawnie napisać nazwę państwa?
Nazwy państw zawsze piszemy z dużej litery na początku, np. Polska, Niemcy, Francja. Warto jednak zwracać uwagę na to, czy używamy odpowiedniej formy zależnej od kontekstu, np. polski, polskiego, polskiemu.
Czy powinienem pisać imiona zwierząt z dużej litery?
Imiona zwierząt zazwyczaj piszemy małą literą, chyba że imię jest zarazem nazwą własną (np. Napoleon, Burek).
Zobacz także:
- Polskim z dużej czy małej – zasady pisowni, która forma jest poprawna?
- Polskie z dużej czy małej – zasady pisowni, która forma jest poprawna?
- Waż z dużej czy małej – zasady pisowni, która forma jest poprawna
- Nam z dużej czy małej – zasady pisowni, która forma jest poprawna
- Polski z dużej czy małej – zasady pisowni, która forma jest poprawna?
